Namawianie do samobójstwa – odpowiedzialność karna

Czy Samobójstwo jest karalne?

W naszym systemie prawnym samo w sobie targnięcie się na własne życie nie jest przestępstwem. Nasze przepisy bardziej są ukierunkowane (to czy w odpowiedni sposób to szersze zagadnienie) na wsparcie osób, które dokonują próby samobójcze. Bardzo często osoby po takich próbach mogą być nawet przymusowo poddawane obserwacji psychiatrycznej.

Zupełnie inaczej jednak sprawa się ma wobec osób, które namawiają, albo pomagają drugiemu człowiekowi w targnięciu się na własne życie.

Namawianie i pomoc w samobójstwie – odpowiedzialność karna

Zgodnie z art. 151 Kodeksu karnego - Kto namową lub przez udzielenie pomocy doprowadza człowieka do targnięcia się na własne życie, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Zatem osoba, która namawiała lub udzielała pomocy doprowadziła do próby samobójczej popełnia przestępstwo. Co bardzo istotne z konstrukcji przepisu jednoznacznie wynika, że do zaistnienia czynu wystarcza samo podjęcie próby, nie musi być ona skuteczna.

Należy również pamiętać, że prawo karne przewiduje  odpowiedzialność za usiłowanie popełnienia przestępstwa. Zatem również jeżeli sprawca w zamiarze, aby druga osoba targnęła się na własne życie namawiała lub pomagała w tym, a do samej próby jednak z jakichkolwiek względów nie doszło również może ponieść odpowiedzialność karną.

Namawianie do samobójstwa

Przepisy nie precyzują formy namawiania, a zatem należy przyjąć, że może być ona dowolna czyli zarówno ustna, jak i pisemna, mailowa, smsowa itp. Doktryna jest również zgodna, że można namawiać nawet gestem. Istotnym jest, aby działanie sprawcy zmierzało do wzbudzenia w drugiej osobie zamiaru skończenia z własnym życiem. Aby doszło do przestępstwa sprawca musi działać w sposób umyślny, a zatem w zamiarze bezpośrednim (rzeczywiście pragnie namówić do realizacji swoich sugestii) lub ewentualnym (przewiduje i godzi się na to, że jego zachowanie może wpłynąć na decyzję ofiary).

Pomoc w samobójstwie

Również pomoc nie jest szczegółowo zdefiniowana więc należy ją rozpatrywać w sposób szeroki. Należy ją zatem rozumieć jako podejmowanie jakichkolwiek działań lub zaniechań mających ułatwić drugiej osobie targnięcie się na własne życie np. udzielenie informacji o śmiertelnych dawkach leków, dostarczenie i/lub zakup środków do realizacji celu itp.

Wyzwania na TikToku – próby samobójcze

Co jakich czasach opinie publiczną obiegają informacje o przeróżnych wyzwaniach na mediach społecznościowych – ostatnio mówi się o TikToku, które w konsekwencji doprowadzają do targnięcia się na życie – najczęściej małoletnich. Podkreślić należy, że praktycznie każda platforma podejmuje szereg działań mających na celu zapobieżenie rozpowszechnianiu tego typu zjawisk, jednak nie zawsze okazują się one skuteczne. Czy pomysłodawca tego typu, wątpliwych, idei może ponieść odpowiedzialność karną? Odpowiedź na to pytanie brzmi – „to zależy.” Przede wszystkim od samego rodzaju wyzwania. Jeżeli w istocie jest to chalenge, który rodzi bardzo duże ryzyko utraty życia i to do tego stopnia, że można je uznać za próbę samobójczą to moim zdaniem jak najbardziej tak. Przykładem może być głośne swego czasu wyzwanie Blackout chalenge, które miało polegać na doprowadzenia się do utraty przytomności. W mojej ocenie pomysłodawca tego idiotycznego wyzwania na gruncie polskiego prawa mógłby odpowiadać za przestępstwo z art. 151 Kodeksu karnego co najmniej w zamiarze ewentualnym, oczywiście pod warunkiem, że służbom udałoby się ustalić personalia sprawcy.

Namawianie do samobójstwa, gdzie zgłosić?

No dobrze, ale w jaki sposób uzyskać ochronę prawną? Gdzie i jak zgłosić gdy ktoś nas namawia, albo odkryjemy, że nasze dziecko jest lub było namawiane do targnięcia na własne życie? Wiedząc już, że tego typu działanie sprawcy stanowi przestępstwo, nasze kroki powinny zostać skierowane na policję lub do prokuratury celem złożenia zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa. Warto żebyśmy do zawiadomienia dołączyli wszystkie dowody jakie zgromadziliśmy w sprawie np. wydruki wiadomości, nagrania, personalia świadków itp.

Pomoc prawna w sprawach o nakłanianie do samobójstwa

Odpowiedni dobór argumentacji prawnej może być kluczowy w skutecznym dochodzeniu swoich sprawach. Warto zatem będąc ofiarą lub reprezentując ofiarę tego przestępstwa zasięgnąć pomocy prawnej radcy prawnego. Jeżeli masz pytanie związane z tym zagadnieniem lub potrzebujesz pomocy prawnej. Zapraszamy do kontaktu.